Radomyśl Wielki – w poszukiwaniu śladów żydowskiej przeszłości

W 2021 roku organizowaliśmy projekt pt. : „Radomyśl Wielki – w poszukiwaniu śladów żydowskiej przeszłości”, który był realizowany ze środków Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach konkursu „Wspólnie dla dziedzictwa”. W ramach tego projektu, podczas 5-dniowego obozu wolontariackiego, który trwał w dniach 11-15 października 2021 r., udało się wraz z młodzieżą z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie wysprzątać część cmentarza żydowskiego w Radomyślu Wielkim. Młodzież zinwentaryzowała 50 macew, stworzyła mapę i wykonała dokumentację fotograficzną nagrobków. Następnie materiał ten został opracowywany, żeby w efekcie końcowym dać 1 katalog zinwentaryzowanych nagrobków, 1 bazę danych oraz mapę nekropolii. W dniu 27 października 2021 r. w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Radomyślu Wielkim odbyły się dodatkowo dwa warsztaty z symboliki namacewnej oraz dwa warsztaty z tematyki genealogicznej.

Dzięki realizacji projektu dokonała się poprawa wizualna nekropolii, a młodzi ludzie pogłębili swoją wiedzę nie tylko na temat kultury żydowskiej, ale także genealogii, którą będą mogli wykorzystać do badań nad historią własnych rodzin. Inwentaryzacja macew przyczyni się do wzrostu wiedzy na temat członków społeczności żydowskiej w Radomyślu i będzie stanowić dostępną bazę do dalszych badań naukowych i poszukiwań genealogicznych. Niewymiernym wpływem będzie także rozpowszechnienie tematyki związanej z lokalnym dziedzictwem pośród mieszkańców Radomyśla Wielkiego – zwłaszcza uczniów i uczennic lokalnej szkoły.

Bardzo dziękujemy Dyrekcji obu szkół i Pani Marii Przybyszewskiej ze szkoły w Radomyślu Wielkim za pomoc w realizacji tego przedsięwzięcia.

IV Dzień Pamięci w Jaśle

W dniu 17 sierpnia 2021 r. w Jaśle odbyło się upamiętnienie 79. rocznicy eksterminacji społeczności Żydowskiej z Jasła i okolic do obozu zagłady w Bełżcu. W chwili zadumy i modlitwy na cmentarzu żydowskim w Jaśle i pod tablicą upamiętniającą te wydarzenia, prezes naszej fundacji Tomasz Kocur wraz z pracownikami fundacji oddał hołd wszystkim pomordowanym w tym czasie. Magdalena Białek odczytała list od Georgesa Fenigera – potomka jasielskich Żydów, który tym razem nie będzie mógł być z nami osobiście, natomiast Tomasz Gebner poprowadził modlitwę. W upamiętnieniu uczestniczyli przedstawiciele władz miasta Jasło i starostwa powiatowego w Jaśle. Byli również dyrektorowie szkół z Jasła i mieszkańcy Jasła. Dziękujemy wszystkim przybyłym za wspólną modlitwę i za podtrzymywanie pamięci, która wiele dla naszej fundacji wiele znaczy.

Media o wydarzeniu:

Upamiętnienie w Sędziszowie Małopolskim -2021

W dniu 23.07.2021 r. o godzinie 10.00 w Sędziszowie Małopolskim na cmentarzu żydowskim odbyło się upamiętnienie tragicznie pomordowanej społeczności żydowskiej z powiatu ropczycko- sędziszowskiego. Zdarzenia te miały miejsce 79 lat temu dnia 24 lipca, dzisiaj mamy 23 lipca, ale ze względów religijnych uroczystości nie mogłyby się odbyć na cmentarzu w sobotę . Podczas upamiętnienia pojawili się na nim różni przedstawiciele stanowisk urzędowych między innymi Pani Bernadetta Frysztak – Wicestarosta, Pan Marek Pająk – Przewodniczący Rady Miasta, Pan Jan Flisak – Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w Sędziszowie. Warto wspomnieć iż Pan Dyrektor i Pani Wicestarosta to nauczyciele z rodzinnego miasta Sędziszowa prezesa naszej fundacji Tomasza Kocur. To właśnie on poprowadził dzisiejszą modlitwę. Podczas uroczystości pięknie wypowiedziała się Pani Bernadetta Frysztak, z bardzo wzruszającym przesłaniem do młodych ludzi. Ku naszej radości podczas uroczystości pojawili właśnie młodzi ludzie. Dziękujemy wszystkim przybyłym, którzy razem z nami oddali hołd pomordowanym.

Upamiętnienie w Radomyślu Wielkim – 2021

Upamiętnienie w Radomyślu Wielkim w dn. 19.07.2021 r. było bardzo kameralne, ale pełne zadumy. Po modlitwie odmówionej przez Tomasza Gebnera , Maria Przybyszewska – lokalna nauczycielka historii przeczytała relacje mieszkańców Radomyśla Wielkiego z dnia 19. lipca 1942 roku, którzy widzieli prowadzonych Żydów na śmierć. Były to bardzo poruszające zeznania świadków tych wydarzeń sprzed 79 lat. W upamiętnieniu brał udział Jarosław Godek – Pan Wiceburmistrz Radomyśla Wielkiego, oddając tym samym hołd zamordowanym tam Żydom. Była z nami również redaktor z Radia Rzeszów. Dziękujemy, za tę obecność i za wspólną pamięć.

Sprzątanie cmentarza żydowskiego w Jaśle – maj 2021

W zeszłym tygodniu wraz z 15 wolontariuszami sprzątaliśmy cmentarz żydowski w Jaśle. Kosiliśmy trawę, grabiliśmy stare liście, zbieraliśmy gałęzie. Udało nam się także rozpocząć tworzenie mapy nagrobków znajdujących się na tym cmentarzu i kompletować dokumentację samych nagrobków poprzez robienie im bardzo szczegółowych zdjęć. Działania te były możliwe dzięki finansowemu wsparciu naszych darczyńców – potomków jasielskich Żydów. Bardzo dziękujemy naszym wspaniałym Wolontariuszom i Wolontariuszkom za ich czas i pomoc!

Sprzątanie to pierwsza faza projektu “Zanim będzie za późno” finansowanego przez Forum Dialogu.

http://dialog.org.pl/pl/

III Dzień Pamięci w Jaśle

W dniu 17.08.2019 roku odbyły się uroczystości II Dnia Pamięci poświęconego żydowskiej społeczności Jasła. Wszyscy zebrani zgromadzili się pod bramą cmentarza w Jaśle, gdzie powitał ich prezes Fundacji AntySchematy2  Tomasz Malec oraz dr hab. Leszek Hońdo z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przedstawiono założenia projektu “Zanim będzie za późno, w ramach którego odbyło się dzisiejsze upamiętnienie, po czym zgromadzeni udali się na dworzec kolejowy, gdzie Magdalena Białek przypomniała historię deportacji jasielskich Żydów do obozu Zagłady w Bełżcu i odczytała imiona ofiar odnalezione w Instytucie Pamięci Yad Vashem. Centralnym elementem obchodów było odsłonięcie tablicy pamiątkowej oraz przemówienie przedstawiciela potomków jasielskich Żydów Georgesa Fenigera, który w 2017 roku po 50 latach po raz pierwszy przyjechał do Jasła, skąd pochodziła jego rodzina i mówił o konieczności budowania mostów pozwalającym młodym ludziom na zrozumienie jak wiele żyć zniszczył Holokaust i jak ta tragedia zraniła wiele pokoleń ocalonych. Ostatnim elementem upamiętnienia był wykład dr hab. Leszka Hońdo przedstawiający specyfikę żydowskiego cmentarza w Jaśle. Na uroczystościach byli obecni Adam Pawluś – Foreman Powiatu w Jaśle, Stanisław Pankiewicz – Wicestarosta, Patrycja Bimkiewicz – Kierowniczka Wydziału Promocji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu miejskiego w Jaśle, Hubert Czerwonka z Urzędu miejskiego, Agata Koba Rzecznik Urzędu Miasta, Katarzyna Koczwara reprezentująca dyrekcję Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle, major Piotr Chmielowski reprezentujący dyrekcję Zakładu Karnego w Jaśle, mieszkańcy Jasła, Nowego Żmigrodu, przedstawiciele rodziny Sprawiedliwych p. Pikulowie, liderzy Forum Dialogu oraz przedstawiciele lokalnych mediów. Po skończonych uroczystościach uczestnicy udali się na poczęstunek do restauracji U Schabińskiej, na budynku której została umieszczona tablica. Jesteśmy ogromnie wdzięczni wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że to upamiętnienie mogło mieć miejsce. W przemowach zarówno władz lokalnych jak i organizatorów motywem przewodnim było przypominanie, że ofiary Holokaustu byli obywatelami polskimi, a obecnie patrząc w przeszłość, ucząc się jej i akceptując powinniśmy budować podwaliny pod dialog dla przyszłych pokoleń.

 

Prasa o wydarzeniu:

http://www.terazjaslo.pl/2020/08/iii-dzien-pamieci-o-zydach-jasielskich/

https://www.jaslo365.pl/galerie/539-jaslo/40-iii-dzien-pamieci-w-jasle

https://www.powiat.jaslo.pl/aktualnosci/kultura/1226-iii-dzien-pamieci-poswiecony-zydowskiej-spolecznosci-jasla

Ocalić od zapomnienia – Ryglice 2020

W miesiącach wrześniu i październiku 2020 r. Fundacja AntySchematy 2 zorganizowała projekt badawczo-edukacyjny pt. „Ocalić od zapomnienia. Działania na cmentarzu żydowskim w Ryglicach”. Ryglicki projekt polegał na posprzątaniu, przeprowadzeniu inwentaryzacji nagrobków oraz warsztatów ornamentyki namacewnej. W sprzątaniu i inwentaryzacji wzięli udział uczniowie i uczennice z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie, natomiast w warsztatach uczestnicy z Szkoły Podstawowej w Ryglicach. Opracowaniem zgromadzonego materiału i przygotowaniem publikacji w formacie pdf zajęli się studenci i absolwenci Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie pod opieką merytoryczną dr hab. Leszka Hońdo. Koordynacją projektu kierowała dr Katarzyna Suszkiewicz, a opiekę logistyczną i digitalizacją materiałów zajmował się Tomasz Malec.
Partnerami projektu był Urząd Miasta w Ryglicach, Szkoła Podstawowa w Ryglicach, Zespół Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych w Tarnowie oraz Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Projekt został zrealizowany ze środków Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu „Wspólnie dla dziedzictwa”.
Rezultatami działań w Ryglicach jest zmiana w krajobrazie cmentarza, który został dokładnie wysprzątany, zgromadzone materiały i wstępna inwentaryzacji około 300 macew znajdujących się na cmentarzu żydowskim oraz spis osób pochowanych na tym cmentarzu i publikacja pdf zawierająca inskrypcje z nagrobków.

Odnośniki:

Mapa cmentarza:


Tabela ze spisem osób

Publikacja - Ryglice 2020

Publikacja PDF do pobrania


II Dzień Pamięci w Jaśle

W dniu 17.08.2019 roku odbyły się uroczystości II Dnia Pamięci poświęconego żydowskiej społeczności Jasła. Wszyscy zebrani zgromadzili się pod bramą cmentarza w Jaśle, gdzie powitał ich prezes Fundacji AntySchematy2 Tomasz Malec oraz dr hab. Leszek Hońdo z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przedstawiono założenia projektu “Zanim będzie za późno” finansowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa z programu Wspólnie dla dziedzictwa, w ramach którego odbyło się dzisiejsze upamiętnienie, po czym zgromadzeni udali się na dworzec kolejowy, gdzie Magdalena Białek przypomniała historię deportacji jasielskich Żydów do obozu Zagłady w Bełżcu i odczytała imiona ofiar odnalezione w Instytucie Pamięci Yad Vashem. Centralnym elementem obchodów było odsłonięcie tablicy pamiątkowej oraz przemówienie przedstawiciela potomków jasielskich Żydów Georgesa Fenigera, który w 2017 roku po 50 latach po raz pierwszy przyjechał do Jasła, skąd pochodziła jego rodzina i mówił o konieczności budowania mostów pozwalającym młodym ludziom na zrozumienie jak wiele żyć zniszczył Holokaust i jak ta tragedia zraniła wiele pokoleń ocalonych. Ostatnim elementem upamiętnienia był wykład dr hab. Leszka Hońdo przedstawiający specyfikę żydowskiego cmentarza w Jaśle. Na uroczystościach byli obecni Adam Pawluś – Foreman Powiatu w Jaśle, Stanisław Pankiewicz – Wicestarosta, Patrycja Bimkiewicz – Kierowniczka Wydziału Promocji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu miejskiego w Jaśle, Hubert Czerwonka z Urzędu miejskiego, Agata Koba Rzecznik Urzędu Miasta, Katarzyna Koczwara reprezentująca dyrekcję Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle, major Piotr Chmielowski reprezentujący dyrekcję Zakładu Karnego w Jaśle, mieszkańcy Jasła, Nowego Żmigrodu, przedstawiciele rodziny Sprawiedliwych p. Pikulowie, liderzy Forum Dialogu oraz przedstawiciele lokalnych mediów. Po skończonych uroczystościach uczestnicy udali się na poczęstunek do restauracji U Schabińskiej, na budynku której została umieszczona tablica. Jesteśmy ogromnie wdzięczni wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że to upamiętnienie mogło mieć miejsce. W przemowach zarówno władz lokalnych jak i organizatorów motywem przewodnim było przypominanie, że ofiary Holokaustu byli obywatelami polskimi, a obecnie patrząc w przeszłość, ucząc się jej i akceptując powinniśmy budować podwaliny pod dialog dla przyszłych pokoleń.

“Projekt dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa”